Dit was het Debat van de Ensors 2023!

Op zondag 29 januari, de derde dag van het Filmfestival te Oostende, vond het Debat van de Ensors plaats. Dit jaar bestonden de panelleden uit Peter Bouckaert (filmproducent Eyeworks), Valerie Droeven (film columniste De Standaard), Bart De Groote (CEO Streamz), Lotte Vermeir (CEO VRT) en Koen Van Bockstal (directeur-intendant VAF). Lieven van Gils nam de rol van moderator op zich. De focus van het debat lag dit jaar op “Publiek en distributie. De manier waarop Vlaamse audiovisuele producties al dan niet succesvol tot bij het publiek raken”. Elke deelnemer mocht zijn stelling voorop plaatsen en deze verdedigen. Zoals het hoort in een debat konden de andere leden hier op ingaan en hun eigen argumenten geven. De winnaars van De Ensors ontdek je hier.

Treintjes bouwen

Als eerste was Peter Bouckaert aan de beurt met de stelling “Continuïteit in succesvolle Vlaamse context is noodzaak”. Hij pleitte voor het aanhouden van succesmomenten binnen filmreleases en het opbouwen van een volume om continuïteit te creëren. Zijn boodschap is duidelijk: relevant blijven. Als voorbeeld gaf hij de release van Ritueel (2022). “De film kwam als één van de eerste uit in de zomer na het laatste corona jaar. Zo kon deze niet meevaren op het succes van anderen en dus ook geen duw geven aan komende films. Je moet treintjes maken, een soort van aan elkaar gekoppelde succesmomenten”. Koen Van Bockstal was van mening dat film in golfbewegingen gaat en men geen filmjaren met elkaar mag vergelijken. “We leveren kwaliteit en zijn zeer sterk voor een kleine regio” zegt Van Bockstal. “Tussen een idee en de effectieve serie kan veel tijd liggen”. Als voorbeeld kwam Het Smelt (2023) op tafel, de verfilming van de debuutroman van Lize Spit door Veerle Baetens. Hierbij was zes jaar nodig om een afgemaakt product af te leveren.

Mag het wat meer zijn?

De volgende uitspraak kwam van Valerie Droeven. Zij pleit voor een verdubbeling van de subsidies die het VAF kan uitdelen. “Dubbel het geld alstublieft, zo kunnen er meer lokale films gemaakt worden. Dan heeft het publiek meer keuze en gaan mensen meer naar de cinema”. Droeven maakte de vergelijking tussen de Deense en de Belgische filmsubsidies en de hoeveelheid kijkers die film van eigen bodem lokte. Hieruit maakte ze op dat, ondanks Denemarken ook een corona jaar doorstond, hun filmmarkt wel stevig hield en zelfs een boerenjaar werd. Van Bockstal sloot zich uiteraard aan bij de smeekbede van Droeven om het VAF meer geld te geven, maar maakte ook enige nuancering: “ We hebben tijdens corona wel een goed jaar gehad”. Ook werd er gezamenlijk door het panel geconstateerd dat België zijn filmmakers niet zomaar uit handen mag laten glippen. Droeven benadrukte dat het belangrijk is dat deze nationale talenten, zoals regisseursduo Adil & Bilall, ook verder series zoals Grond (2021) in België moeten maken en diversiteit injecteren. Hier voegde Bart De Groote aan toe dat het niet meer zo is dat ze slechts in het thuisland een visitekaartje willen maken om dan naar Hollywood te gaan. “Nu is het zo dat ze zelfs graag terugkomen”.

Snackbare content

Bart De Groote was als volgende aan de beurt en koos er diplomatisch voor om geen stelling aan het licht te brengen. Gesteund door statistieken en taartdiagrammen toonde hij aan dat live televisie aan het dalen is. Under screen usage, zoals YouTube en Tik Tok,  blijft de markt domineren. “Serie streaming is kleiner dan app streaming. Videocontent is de grootste consument en wordt goedkoop geproduceerd. Het is zeker een concurrentie voor de kijktijd van ons publiek”. De Groote constateert dat er binnen de sector dringend moet worden nagedacht over de mogelijkheid dat er binnen 20 jaar enkel nog maar korte snackable content gaat zijn. Gaat Vlaamse fictie dan weg eroderen? “Het is een gevaar, er is een vrees” aldus De Groote. Valerie Droeven countert dit en zegt dat TikTok een bondgenoot is. “Er moet gretig gebruik van worden gemaakt, aangezien het vaak reclame maakt voor Vlaamse series op streaming platforms”. De Groote antwoordt hierop dat ze zich willen verweren tegen het hop on hop off gedrag. Dit zijn abonnees die een abonnement aanmaken voor een korte periode en hun lidmaatschap opzeggen na het uitkijken van één bepaalde serie. “Om dit tegen te gaan proberen wij onze kijkers te gidsen doorheen ons programma en lange termijn abonnementen van aantrekkelijke prijzen aan te bieden”. Bouckaert ziet een gevaar om de hoek gluren: in België is er een kleine markt aan lokale content. “Gelukkig is die wel enorm populair, maar we mogen niet in valkuilen vallen. Het antwoord is niet: heel snel producties maken met mindere kwaliteit, om gewoonweg voor die continuïteit te zorgen”.

Samenwerking tussen Streamz en VRT?

Lotte Vermeir, netmanager van Eén en Canvas, koos voor een stelling die verder bouwde op het thema serie streaming. De stelling luidde “Streamers: geen bedreiging maar een verrijking!”. Vermeir poneert hiermee dat door buitenlandse series op Vlaamse streamingdiensten te brengen, men een nieuwe manier van kijken introduceert. “Het geeft series een kans om internationaal te schitteren. We worden zo gedwongen om de lat hoog te leggen en een breed palet te bieden aan verschillende doelgroepen. Streamers stuwen ons vooruit”. Hier wringt bij Bart De Groote toch het schoentje. “Ik heb een probleem met het feit dat The Handmaid’s Tale volledig bingeable en gratis aangeboden wordt. Er wordt een té groot aanbod van hoge kwaliteit gratis aangeboden, zo wordt het te moeilijk voor mensen om bereid te zijn te betalen voor een streamingdienst”. Vermeir biedt hier een antwoord op. “VRT wil graag samenwerken met Streamz, maar werkt vanuit het idee om mensen te verbinden en te inspireren. We willen ons niet beperken”. Met deze concluderende woorden sluit Vermeir haar pleidooi af.

 

Artificial Intelligence is een vriend

Als laatste neemt Koen Van Bockstal de microfoon tot zich. De stelling die hij aan het panel gaf om over te debatteren klonk als volgt. “Kennis van het publiek maakt sterke verhalen onweerstaanbaar”. Van Bockstal is van mening dat publieke belangstelling niet gelijkstaat aan platte commercie. “Grote commerciële aandacht kan er juist voor zorgen dat een film ten maximale wordt beloond. Breng meer kennis en onderzoek bij het publiek! Maak alstublieft gebruik van informatie die algoritmes kunnen opleveren. A.I. is niet de vijand als we zo publiek en film kunnen verbinden”. Opvallend is dat Van Bockstal zelfs beweert dat hij liever heeft dat men bespaart op een spectaculaire scène die niets toevoegt aan de film, om dat geld dan in de promotie te steken. Kortom, Van Bockstal pleit voor een goede film én inzicht bij het publiek. Met de woorden van P. T. Barnum sluit hij zijn pleidooi af: “If you don’t promote, a terrible thing happens… nothing!”.

Het Debat (her)beluisteren kan hier. De Ensors zelf vinden zaterdagavond plaats in het Kursaal van Oostende.