Wint Vlaamse Vanja d’Alcantara Magritte voor Beste Film?

Vlaamse Vanja d’Alcantara maakt een kans op de prijs voor de beste Franstalige film

Wij zeggen van ‘Ja’ voor Vanja!!!

 

Vanja d’Alcantara is nog altijd geen grote naam in de Belgische filmwereld, maar daar komt zeker verandering in.  Toen haar film ‘Beyond the Steppes’ uitkwam, waren de kritieken unaniem lovend, maar kreeg een te bescheiden release in veel te weinig zalen en mede daardoor vond het publiek niet meteen de weg naar dit boeiende en ontroerende verhaal dat zich tijdens de tweede wereldoorlog in de Kazakse steppes afspeelt.  Ook toen ze uit handen van juryvoorzitter John Malkovich en in het bijzijn van  juryleden Gael Garcia Bernal en Maggie Cheung de hoofdprijs in ontvangst mocht nemen op het Festival van Marrakech werd daar in eigen land niet bijzonder veel aandacht aan besteed. Het was in feite pas met de uitreiking van de Vlaamse Filmprijzen – toen haar film vier keer werd genomineerd – dat velen begonnen te beseffen dat ze misschien wel een unieke parel aan zich voorbij hadden laten gaan.  Een vermoeden dat nog werd versterkt toen haar Poolse hoofdactrice Agnieszka Grochowska meteen ook tot de Beste Actrice werd gekozen die dit jaar in een Vlaamse film te zien was.  Ondertussen graaide ze ook nog een regieprijs in Skip City in Japan mee.  Een bekroning die haar goed uitkwam, want ze kon nog wel wat Japanse steun gebruiken voor haar volgende project.  Wij hadden op de valreep – nog net voor de uitreiking van de Magritte’s – een gesprek met de sympathieke Brusselse filmmaakster.

 

Zat jij nog wel op die nominatie te wachten?  Je film is intussen al een tijd uit de bioscopen en ook de dvd is al maanden uit.  Met andere woorden, de carrière van de film is achter de rug.

 

Vanja d’Alcantara : “Ja, daarom dat het ook zo aangenaam is om nu nog een nominatie te krijgen. Het is een heel mooie manier om de carrière af te ronden. De film heeft meer dan anderhalf jaar geleden zijn wereldpremière beleefd op het Festival van Locarno.  Dat was het begin van een avontuur. Ondertussen zijn er tal van enorm toffe dingen gebeurd. En nu in schoonheid afronden in eigen land met een nominatie voor ‘Beste Film’ op ‘Les Magritte du Cinéma’.  Hierna kan ik de film helemaal loslaten.  Hij bestaat, hij is op dvd en hij is er voor altijd.”

 

 

 

Voor de mensen die niet thuis zijn in de filmsector moet jij nog eens uitleggen hoe het komt dat ‘Beyond the Steppes’ wel in aanmerking komt voor ‘Beste Film’, terwijl bijvoorbeeld een ‘Rundskop’ niet.

 

Vanja d’Alcantara : “De Franstalige en de Vlaamse Gemeenschap zijn twee verschillende regio’s wat cultuur en de financiering ervan betreft.  Als je een Belgische film maakt, dan moet je eigenlijk altijd kiezen voor één van die gemeenschappen, kiezen welke gemeenschap jouw film voor het grootste deel zal financieren.  Als de Vlamingen meer geld geven dan de Walen, dan is het een Vlaamse film of andersom, als de Walen of de Franstaligen meer geld geven dan de Vlamingen, dan is het een Franstalige film.  Dat is de regel. Mijn film is eigenlijk een beetje een uitzondering geweest op die regel.  Hij is zowel Vlaams als Waals. En dat zal waarschijnlijk nooit meer gebeuren in de Belgische filmgeschiedenis (lacht). Het is echt een 50/50 productie.  Vlamingen en Franstaligen hebben exact hetzelfde bedrag neergeteld.  Dus de film kan door beide gemeenschappen geclaimd worden en is voor beide kanten een majoritaire productie.  Dat is uitzonderlijk en ik vind dat natuurlijk fantastisch.  Aangezien ikzelf beide identiteiten draag, vind ik het ook super dat ook mijn film dat doet.  Dat was ook alleen maar mogelijk doordat mijn film in Kazachstan gedraaid werd en doordat de dialogen in het Pools en het Russisch zijn.  Was het een film geweest met een duidelijke Franstalige of Vlaamse identiteit, zou die situatie wellicht niet mogelijk geweest zijn.”

Een multi-culturele dame

Je zegt : ‘ik heb ook beide identiteiten.’ Ja, je bent perfect tweetalig, maar je hebt er ook nog die exotische naam bovenop.  Kunnen wij misschien even in het kort een familiegeschiedenis?

 

Vanja d’Alcantara : “D’Alcantara is een Spaanse naam, dat is dus aan vaderskant.  Maar de sporen van die naam gaan al een tijd terug. Want mijn grootvader was een Vlaming uit het Gentse.  Hij was ooit burgemeester van Eeklo en ook een tijdlang minister.  En zijn vrouw was een Française uit Bretagne.  En aan moederskant is de familie volledig Pools.  Maar mijn moeder is wel in Congo geboren en in België opgegroeid. Dat is dus eigenlijk één grote culturele mix en ik ben in Brussel opgegroeid, in een tweetalige omgeving.  Ik ben altijd in het Vlaams naar school geweest en dan later naar de Europese School en ik heb dan uiteindelijk  aan het RITS film gestudeerd.  Thuis spraken we dan weer meer Frans. Mijn moeder spreekt een beetje Nederlands, maar zij is wel meer Franstalig en mijn pa is ook perfect tweetalig.  Hij heeft ook altijd in het Nederlands gewerkt.  En nog.  Gonzales d’Alcantara. Hij is professor econometrie aan de universiteit van Antwerpen.  Ik heb dus eigenlijk altijd beide talen gesproken.”

STEM VAN JA, STEM VANJA

Je bent genomineerd in de categorie ‘Beste Film’.  Beter kan eigenlijk niet.  Maar dat betekent ook dat je het echt tegen de kleppers opneemt.  Is er niettemin toch de hoop om te winnen?

 

Vanja d’Alcantara : “Natuurlijk, de gebroeders Dardenne en Bouli Lanners zijn bekend en populair, en ze zijn niet uit de media weg te slaan, maar aangezien er gewerkt wordt met een akademie van 650 of 700 leden, die allemaal een box gekregen hebben met alle dvd’s die uitgekomen zijn dit jaar en die alle films moeten zien om te kunnen stemmen, maak ik een kans.  Als ze echt met het hart gaan stemmen, denk ik wel dat ik een kans maak. De film heeft zijn kwaliteiten en doordat ik maar in één categorie genomineerd ben, is het ook de enige kans voor de juryleden om voor mij te stemmen (lacht).  Dus, diegenen die de film goed vonden en dat willen laten blijken, heeft maar die ene kans.”

 

“Ik weet natuurlijk goed dat ik geen favoriet ben, maar ik ben heel fier op mijn outsider-positionering en ik ga er echt wel voor.  Ik denk zeker niet dat ik geen enkele kans maak. Ik heb al mensen gehoord die zeiden : ‘We willen absoluut voor jou stemmen’.  Dus het zou kunnen.  Maar voor mij is het op zich al een grote eer dat ik samen met de Dardenne’s en Bouli Lanners genomineerd ben.  Die nominatie heeft de film veel zichtbaarheid en bekendheid gegeven.  Ik besta nu tenminste, men weet van het bestaan van mijn film af.  Dat was ook de indruk die ik overhield aan de Vlaamse Filmprijzen. En nu hetzelfde voor de Magritte’s.  Ik kan dus zeggen dat mijn eerste langspeelfilm me op de kaart gezet heeft als filmmaker in België. En nu kan ik verder met mijn volgende.   Ik moet tenminste al niet meer twee of drie films verder knokken om te bewijzen dat ik besta als regisseur.  De erkenning is er.  En wat er nu nog mag gebeuren, is bonus.”

 

Voor de film zelf mocht die erkenning misschien wel wat vroeger gekomen zijn.

 

Vanja d’Alcantara : “Ja, inderdaad, maar zo werkt het met de media.  Er is geen buzz geweest rond de film. De film heeft een heel goeie wereldpremière gekregen in Locarno, met heel goeie kritiek. Al van de eerste dag kregen we een formidabele kritiek in The Hollywood Reporter.  Er waren positieve reacties in overvloed. Maar voor de rest was het natuurlijk een heel fragiele film, zonder sterren of bekende namen.  En ik heb tot mijn schade en schande moeten vaststellen dat er voor zo’n film weinig mogelijkheden zijn : ofwel Cannes, ofwel niets.  Dat is het enige festival die zo’n film kan helpen om een publiek te vinden.  Want zelf heb ik geen commerciële argumenten naar het publiek toe.  Het volstaat niet tegenwoordig dat een film goed is.  Ik heb er zeker geen spijt van dat ik hem gemaakt heb.  Uiteindelijk heeft de film een heel mooi traject afgelegd, maar nu weet ik hoe het allemaal marcheert en snap ik dat je zonder een buzz in de media zo’n film niet verkocht krijgt.  Ik had geen geld voor een grote campagne.”

 

(op de foto : Vanja met haar actrice en links John Malkovich, voorzitter van de jury van het Festival van Marrakech)

VANJA IN JAPAN

Ben je intussen bezig met je volgende film?

 

Vanja d’Alcantara : “Ja, ik ben volop aan het schrijven aan een nieuw verhaal dat zich deels in Frankrijk en deels in Japan moet afspelen. Een totaal nieuwe reis, een nieuw avontuur.  Ik ben heel enthousiast.  Nu ik deze eerste langspeler gemaakt heb, kan ik eindelijk zeggen dat ik filmmaker ben en is alles mogelijk.  De wereld staat open.  Ik ben nu dat ene project aan het ontwikkelen, maar waarom ook niet andere projecten tegelijkertijd ontwikkelen?  Misschien moet ik aan twee, drie, vier verschillende projecten werken met verschillende personen.  Ik wil van alles uitproberen.”

 

 

Het volgende project zal zich deels in Japan, deels in Frankrijk afspelen, zeg je.  Is het toeval dat je voor internationale projecten gaat?

 

Vanja d’Alcantara : “Toeval bestaat niet hé. Ik voel me gewoon aangetrokken door het buitenland.  Tot nu toe val ik voor verhalen die ver weg plaatsvinden. Ik heb ook een idee dat ik wil ontwikkelen dat meer Brussels zou kunnen zijn en ik wil dat vroeg of laat echt ook proberen.  Dat zou voor mij echt meer een experiment zijn.  Maar ik vind het echt fantastisch dat ik door mijn multiculturele identiteit alle kanten uit kan gaan, want ik ben een gepassioneerde reiziger : met mijn kortfilm ‘Granitsa’ was dat de Trans-Siberische trein in Rusland, met ‘Beyond the Steppes’ was het Polen en Kazachstan, met mijn nieuwe film wordt het Japan.  Elke nieuwe film is zo’n avontuur, zo’n experiment.  En als ik telkens een nieuwe cultuur en een ander land kan ontdekken, vind ik het fantastisch.  Maar hopelijk maak ik nog heel veel films en spelen een deel daarvan zich hier af.  We zullen zien hé.”

(Vanja en Agnieszka Grochowska in Marrakech in het gezelschap van juryleden Gael Garcia Bernal, Maggie Cheung en Dominic Cooper).

Zie ook :

Vanja in Japan

‘Beyond the Steppes’

The Bony King of Nowhere genomineerd voor de Magrittes

Michael Roskam over ‘Les Magritte du Cinéma’

‘De Magrittes’

 

 

 

Check Also

Campagne ‘Vlaamse Film. Grenzeloze Cinema’ verenigt opnieuw Vlaamse filmsector

Dit najaar komen drie langverwachte speelfilms van eigen bodem uit: ‘Julie zwijgt’, Waarom Wettelen’ en …