Raf Keunen : een componist waar muziek in zit

‘Rundskop’ zou nooit de film geweest zijn die hij is, ware het niet van de muziek.  Dat is de opinie van Michael Roskam.  Natuurlijk zijn alle facetten van het filmmaken belangrijk voor het eindresultaat, maar het is een feit dat de sfeervolle, bij momenten zeer duistere, maar altijd meeslepende soundtrack die Raf Keunen componeerde, arrangeerde en orchestreerde de film die extra-kracht geeft die beelden of vertolkingen niet kunnen hebben.  Keunen wordt een grote, volgens zij die het kunnen weten.  Wij hadden een gesprek met hem.

“Ik heb piano gedaan van zeven of acht, maar slechts in mijn stoutste dromen durfde ik te denken dat ik ooit zelf filmmuziek zou maken.  Ik ben eerst naar de universiteit gegaan, heb filosofie gestudeerd, en tijdens mijn studies heb ik veel gewerkt in de Studio Filmtheaters, die nu helaas ter ziele zijn gegaan. Eerst als kaartjesknipper, later als projectionist. Mijn liefde voor film is daar alleen maar gegroeid, heel veel films gezien. Je leert in zo’n cabine ook anders naar films te kijken.  Toen ik was afgestudeerd, ben ik als vrij student compositie gaan studeren. En dat was wel met het idee om filmcomponist te worden. Ik had er geen idee van of ik in die branche ooit iets zou vinden. Ik ben dan naar Brussel komen wonen en ben muziek beginnen schrijven voor afstudeerprojecten.  Ik deed tal van zaken, bijvoorbeeld ook een een boekproject, in eigen beheer, met een schrijfster.  Uiteindelijk was mijn eerste grote opdracht als filmcomponist de muziek voor ‘Carlo’ van Michael Roskam, die ik al kende van voor ik naar Brussel kwam.  En dat heeft wel deuren geopend. Vanaf toen kon ik meerdere dingen per jaar doen.”

TIJD OM TE TESTEN

“Ik heb voor de score van ‘Rundskop’ gelukkig de tijd gekregen van Michael en de producenten. We hebben daar ongeveer zes maand aan gewerkt. Los van de gesprekken die we voordien al hadden over het scenario. Maar het echte schrijven was een heel intense periode van zes maand.  Dat was heel veel trial and error, heel veel uitproberen.  Samen met Alain Dessauvage, de monteur, heb ik een paar heel verschillende versies gemaakt.  Alain en ik kunnen goed samenwerken.  Vooral de tijd was voor mij belangrijk.  Nu kan ik sneller werken, denk ik. Maar in het begin was het wel moeilijk, om in een ritme te schrijven.”

“Michael heeft fel mee gevolgd tijdens het schrijfproces.  Dat was echt een heel nauwe samenwerking. Terwijl Alain aan het monteren was, stuurde ik samples naar hem, om te testen en te kijken, om het ritme te vinden. Ik ging ook dikwijls naar de montage kijken. Maar zo’n manier van werken kost tijd. Het was wel efficiënt werken.  Ik denk dat ze één stuk niet hebben gebruikt van de 17. Ze zijn heel fel op de beelden geschreven. Er is maar één nieuwe versie heropgenomen.  Het was niet indienen en verknippen. Echt op de noot.”

AMBITIE

“Mijn droom is om constant cinema te doen.  Ik wil met Michaël blijven werken, we spreken nu ook al over zijn volgende project, we blijven sparring-partners, maar dat heb ik ook al met andere regisseurs.  Ik ben nu met verschillende veelbelovende jonge mensen aan het werken, zoals Tom Van Avermaet, die net de opnamen van zijn tweede kortfilm achter de rug heeft.  Heel mooi.  Iets in het fantasy-achtige genre dat in België niet vaak wordt gedaan.  Ik heb ook de muziek gemaakt van ‘Rotkop’, een nieuwe film van Jan en Raf Roosens , heel tof, sociaal drama in Antwerpen.  En de laatste, de opvolger van ‘Siemiany’ van Philip James McGoldrick.”

 

EIGEN SOUND

“Ik kan alleen maar schrijven wat in me zit.  Ik sta nog onder invloed van enorm veel geluiden en componisten.  Een gigantische invloed is Johnny Greenwood. Zijn score voor ‘Norwegian Wood’ vind ik prachtig.  Als ik over Greenwood lees, hebben we allebei een beetje dezelfde klassieke smaak.  Mijn invloeden zijn heel divers.  Van Messiaen tot The National. Alle referenties die ik tot nu toe gekregen heb van de regisseurs voor wie ik werk passen heel goed bij wat ik doe. Ik neem wel het liefst live op met akoestische instrumenten.  Puur elektronisch zijn er mensen die dat veel beter kunnen dan ik. Ik werk ook wel met samples. Voor de film van Tom Van Avermaet hebben we dat nu gedaan, zijn we naar Parijs gereden om opnamen te maken met de Crystal Baschet van Thomas Bloch, een heel speciaal instrument dat verwant is met de  kristallen orgel en de  glasharmonica.  Bloch heeft eerder met Radiohead en Tom Waits samengewerkt. Die speelt ook op van die oude instrumenten, zoals de oude Martineau, één van de eerste synthesizers.  Dat trekt me fel aan.”

“Zo raar is het niet dat zulke mensen bereid zijn om mee te werken.  Soms zijn ze gewoon gecharmeerd door een project en dan vragen ze peanuts.  De film van Tom is echt heel goed en Thomas Bloch was erdoor gecharmeerd en hij zei : ‘Kom maar af.’ We hebben in verschillende fases opgenomen: live met strijkers, met samples,… Dat doe ik dus ook, met samples,… Eigenlijk zou ik dat wel eens willen doen, een score volledig met samples, gewoon om het effect te zien.”

 

NIET UIT OP CD, ALLEEN OP I-TUNES

“Neen, maar ‘cd’s are not dead, but they smell funny’.  Ik vind dat zelf niet zo erg. Het tijdperk van de cd is over. Er is een redelijk grote groep liefhebbers van filmmuziek die de nummers op I-Tunes kopen en ernaar luisteren. Toegegeven, ik had ook wel graag een cd’tje in handen gehad met een poster op de hoes, maar ze doen het niet meer.  Ik vind dat niet erg.  Ik doe niet wat ik doe om achteraf naar het cd’tje te kunnen luisteren.  Mijn favoriete momenten zijn die waar de regisseur en ik samenzitten en kijken wat we kunnen doen, uitzoeken hoe we het beste huwelijk kunnen sluiten tussen film en muziek.”

 

WILDE DROMEN

“Ik ben al heel blij met Michael te kunnen werken. I’m living the dream.  Dat is zo fijn.  Michael heeft een heel goed oor.  Hij kan heel goed luisteren, hij weet wat hij wil.  We hebben ook smaakverschillen, maar we zitten heel dicht in elkanders buurt. Samenwerken is gewoon lol.  Dat is ook werken en heel hard werken, maar dat is ook heel aangenaam.  Hij is echt goed overigens. Maar buiten hem : Jacques Audiard.  Echt waar. Sinds ‘Un Prophète’ is hij één van mijn absolute lievelingsregisseurs geworden. Ik kan niet over hem zwijgen.  Mijn vrienden zullen zeggen : daar is hij weer. Die film zit thuis in mijn Mac thuis en heel vaak zit ik enkele scènes te bekijken.  Scorsese mag ook altijd eens bellen, daar niet van, maar zo dicht bij huis, ga ik voor Audiard.  Hij vond ‘Rundskop’ blijkbaar een heel goeie film.  Ik zou hem graag eens een handje willen schudden en vragen wat hij van de film vond.  Maar hij zal wellicht wel weer met Alexandre Desplat werken.  En gelijk heeft hij.  Desplat.  Een andere van mijn favorieten. Maar ook Carter Burwell kan ik best pruimen.  Dat heel diepe, weg gestokene, vind ik heel mooi in wat hij doet.”

 

Check Also

Tim Mielants over zijn film ‘Small Things Like These’

Dit jaar opende de 51ste editie van het FilmFest Gent met ‘Small things like these’, …